Bijen zijn essentieel voor een gezonde en levendige tuin. Ze dragen bij aan de biodiversiteit en spelen een cruciale rol in de bestuiving van planten, wat leidt tot de productie van fruit en groenten.
Wil je een bij-vriendelijke tuin aanleggen? Heel goed! Bijen hebben het steeds moeilijker in ons land. En wij hebben ze hard nodig voor de bestuiving van ons fruit, en vele andere planten. Zonder de bijen komt het ecosysteem op losse schroeven te staan.
De massale bijensterfte komt steeds vaker in het nieuws. Grote boosdoener is gebrek aan voedsel voor bijen. Veel mensen leggen strakke, ‘onderhoudsarme’ tuinen aan. Bloeiende planten zien we steeds minder.
De honingbij, die van nature in Nederland thuis hoort, is in het wild al zo goed als uitgestorven. Maar ook wilde bijen hebben het moeilijk. Hoog tijd dus dat we van zoveel mogelijk tuinen ware bijenparadijsjes maken.
En daar heb je echt geen grote tuin voor nodig. Ook in een kleine stadstuin of op je balkon kan je het bijen naar de zin maken. Doe je mee?!
Wat hebben bijen nodig?
Bijen hebben nectar en stuifmeel nodig. Uit stuifmeel halen ze eiwitten, koolhydraten, vetten, mineralen en vitamines. Hun energie halen ze uit nectar, dit hebben ze nodig om te kunnen blijven bewegen en het broednest te verwarmen.
Veel wilde bijen zijn gespecialiseerd als het gaat om stuifmeel. Sommige bijen vliegen maar op één of enkele soorten bloemen uit een bloemenfamilie. Wat nectar betreft is dit minder het geval. Al zien we wel voorkeuren.
Dit heeft waarschijnlijk vooral te maken met de lengte van de tong. De tonglente verschilt per bijensoort. De nectar waar sommige bijen makkelijk bij kunnen komen, zit voor andere soorten te diep weggestopt.
Het stuifmeel dat ze verzamelen is bedoeld voor om de bijenlarven te voeden. Het is een echte bouwstof voor bijen. Voor een gezonde, voedzame maaltijd hebben bijen een gevarieerd aanbod aan stuifmeel nodig. Een bont bloeiend landschap is daarom goed voor de bijen.
In de winter
In de winter zien we geen bijen vliegen. Er zijn er vrijwel geen bloemen en is het te koud om uit te vliegen voor deze diertjes. Wat bijen doen in de winter is afhankelijk van het soort. Honingbijen worden verzorgd door een imker en wonen in een bijenkast. Wilde bijen sterven voor de winter, alleen hun nakomelingen overwinteren. Honingbijen overwinteren als kolonie en hebben een voedselvoorraad nodig. Dit leggen ze aan in de vorm van honing.
Waar houden bijen van in de tuin?
Vooral met veel verschillende bloeiende planten en bloemen maak je de bijen blij. Zorg ervoor dat er zo lang mogelijk bloeiende bloemen aanwezig zijn, van verschillende plantenfamilies. Het liefst van het vroege voorjaar tot de late herfst. Zo hebben de bijen voldoende te eten.
Heb je ook nog fruitbomen en een moestuin dan profiteer je zelf ook meteen van de bijen in je tuin.
Naast voedsel willen hebben wilde bijen een plekje nodig om te nestelen. Niet alle bijensoorten doen dit op dezelfde manier. Sommige soorten graven holletjes in de grond. Dit doen ze graag op kale of spaarzaam begroeide plekken waar de zon de bodem heeft opgewarmd. Of in voegen tussen tegels.
Anderen kruipen graag weg in dode stammen en takken. Laat daarom de stam van een dode boom gerust staan. Zo’n dode boomstam, op een zonnige plaats, is niet alleen decoratief maar ook een geweldige nestelplaats voor bijen.
Of maak een leuk bijenhotel, van takjes en boomstammetjes waar je gaatjes in boort. Niet alleen decoratief en super leuk om te maken, maar je helpt er ook de solitair levende bijen mee.
Je eigen bijenhotel maken, dat kan in elk gewenst formaat. Super leuk voor in de tuin, op het balkon of als cadeautje. En als je er eenmaal eentje gemaakt hebt volgen er vast nog veel meer. Bedenk de leukste vormen en creatiefste huisjes.
Een bij-vriendelijk balkon
Als je voor de bijen wilt zorgen heb je echt geen grote tuin nodig. Ook op je balkon of in een kleine stadstuin kan je al veel doen. Plant in het najaar bloembollen in potten, deze komen in het vroege voorjaar op. Niet alleen een vrolijke voorbode van de komende lente, maar ook belangrijke voeding voor de eerste bijen die uit hun winter schuilplaats komen.
In potten en bloembakken op het balkon kan je de favoriete bloemen van bijen laten bloeien. Heerlijk ruikende lavendel, ereprijs, tijm, salie en marjolein maken van je balkon een bijenparadijs. En het ruikt nog heerlijk ook!
Heb je een zonnig hoekje op het balkon? Hang er dan een bijenhotel op. Zo biedt je alles wat de bijen nodig hebben, voedsel en een plek om te nestelen. Bijen op het balkon is geen probleem. Je hoeft niet bang te zijn dat ze je zullen steken. Het zijn zeer zachtaardige beestjes.
Tuinadvies voor meer bijen in de tuin
Bijen komen af op bloemen. Wil je meer bijen in de tuin? Zorg dan voor een bonte verzameling bloemen. Verschillende bloemen, variërend in vorm en bloeitijd bieden aan zoveel mogelijk bijen voedsel.
Om de bijen in de tuin te houden biedt je ze ook onderdak aan. Wilde bijen nestelen graag in gangetjes. Een bijenhotel op een zonnige plaats vinden ze super.
Gebruik geen bestrijdingsmiddelen en koop je planten of zaden bij een betrouwbare adres.
Bijen lokken met de juiste planten
Een moestuin is niet alleen leuk en lekker voor jezelf. Het is ook een feestmaal voor de bijen. Bessen, pompoenen en fruitbomen hebben bloemen die bijen aantrekken.
Niet alleen goed voor de bij, maar ook voor de plant en jou. Want bijen zorgen voor bestuiving en alleen na bestuiving vind vruchtvorming plaats. Een win-win situatie dus.
Enkele bij-vriendelijke moestuinplanten zijn:
- Bessen
- Appel
- Kers
- Pompoen
Bijen zijn ook gek op kruiden. Je hebt altijd wel ergens plek voor een kleine kruidentuin. Dit kan je zelfs kwijt in de kleinste stadstuin of op je balkon. Kruiden waar bijen van houden zijn onder andere: dille, lavendel, munt, rozemarijn, salie en tijm.
Top 10 bijen planten
Een feestmaal voor bijen in je tuin? Neem dan dit lijstje mee naar het tuincentrum en verwen de bijen met de beste vaste planten.
10 favoriete planten voor jouw bijentuin:
- Rode zonnehoed
- Gulden roede (Solidago)
- Salie
- Ooievaarsbek
- Lampenpoetser
- (wilde) Marjolein
- Kogeldistel
- Hemelsleutel
- Klokjesbloem (Campanula)
- Rode beemdkroon
Onweerstaanbare bijen bloemen
Bij-vriendelijke bloemen zijn bloemen waar de bij goed in kan komen. Bloemen met één rij bloemblaadjes zijn aantrekkelijker voor bijen. Ze hoeven maar langs één rij bloemblaadjes te kruipen. En dit soort bloemen hebben meer pollen, waardoor ze meer eten bieden voor bijen.
Meer onweerstaanbare bloemen voor bijen:
- knolzijdeplant
- korenbloem
- zonnebloem
- dropplant
- lavendel
- herfstanemoon
- hysop
- wilde tijm
- kattenkruid
Waarom bijen belangrijk zijn in de tuin
Bij het NK-tegelwippen in Roermond, waar groene tuinen en geveltuinen worden gestimuleerd, is het belangrijk om te begrijpen waarom bijen zo waardevol zijn:
- Bestuiving
Bijen zijn de belangrijkste bestuivers van veel gewassen en wilde planten. Door bloemen te bezoeken om nectar en stuifmeel te verzamelen, zorgen bijen voor de overdracht van stuifmeel van de ene bloem naar de andere, wat cruciaal is voor de voortplanting van planten. Zonder bijen zou de productie van veel voedselgewassen ernstig afnemen. - Biodiversiteit
Een tuin vol met verschillende bloemen trekt niet alleen bijen aan, maar ook andere insecten en dieren. Dit zorgt voor een levendig ecosysteem waar verschillende soorten elkaar in balans houden. Bijen helpen hierbij door diverse planten te bestuiven, wat resulteert in een gevarieerde plantengroei. In Roermond worden groene tuinen en geveltuinen aangemoedigd om de biodiversiteit in de stad te verhogen. - Natuurlijke balans
Bijen ondersteunen de natuurlijke balans in de tuin door te helpen bij de voortplanting van planten. Dit zorgt voor een gezonde groei van flora, die op zijn beurt weer voedsel en schuilplaatsen biedt voor andere dieren, zoals vogels en kleine zoogdieren. - Milieuvoordelen
Bijen helpen bij de opbouw en het behoud van gezonde bodems en waterhuishouding. De planten die ze bestuiven, spelen een rol in het voorkomen van bodemerosie en het behouden van water in de bodem. Bovendien verbeteren ze de luchtkwaliteit door CO2 op te nemen en zuurstof af te geven. - Eenvoudige hulpmaatregelen
Je kunt bijen helpen door een bijenhotel op te hangen, wat nestgelegenheid biedt aan bijen die in dood hout en holle stengels nestelen. Daarnaast kun je je tuin voorzien van bij-vriendelijke planten, zoals bloemen met open bloemblaadjes die makkelijk toegankelijk zijn voor bijen.
Ook jouw groene tuin of balkon is belangrijk
Bij het NK-tegelwippen in Roermond zetten we ons in voor het vergroenen van tuinen en gevels. Door bijen te ondersteunen, zorg je voor een bloeiende en gezonde tuin die niet alleen esthetisch aantrekkelijk is, maar ook bijdraagt aan een duurzaam ecosysteem. Een tuin vol leven met bijen is een stap naar een groenere en meer gebalanceerde leefomgeving, precies wat we willen bereiken met onze vergroeninginitiatieven in Roermond.