1. Omvang en invulling van de actie
Belangrijk is om vooraf duidelijk te hebben hoe groot de actie wordt. Is het alleen voor de straat, meerdere straten of voor de hele buurt? Vraag rond wie er mee wilt doen aan de actie en maak een eerste inschatting van hoeveel mensen er mee doen en hoeveel tegels je denkt op te gaan halen.
Tip! Wil je weten hoeveel helpende handen je nodig hebt voor jouw actie? We hebben een rekenvoorbeeld voor je gemaakt voor ontstening in eigen voor of achtertuin. Voor de aanleg van geveltuinen in openbare ruimte heb je geen helpende handen nodig. De gemeente komt deze gratis aanleggen. Wel moet rekening houden met aanplanten van de geveltuin en het onderhoud ervan.
Rekenvoorbeeld ontstening
- 1 m2 bevat ongeveer 11 stoeptegels
- 1 strekkende meter (langs de gevel) bevat ongeveer 5 stoeptegels (gerekend met 1,5 tegel vanaf de gevel)
Voor 200 tegels heb je dus ongeveer nodig:
- 18,5 m2 aan tegels uit achter- of voortuinen
- Of 40 meter strekkende aan geveltuin
Dus stel dat iedereen ongeveer 2 meter aan geveltuin aanlegt, dan moeten er 20 mensen meedoen. Of je maakt een combinatie: er doen 5 mensen met een geveltuin van 2 meter breed mee en er doen 3 mensen mee die 5 m2 uit hun voor- of achtertuin halen.
Kinderactiviteit
Het is ook leuk om aan de buurtactie een activiteit te koppelen voor kinderen. We hebben drie leuke activiteiten voor je uitgewerkt:
1. Tuincomplimentenregen | NK Tegelwippen Roermond (nk-tegelwippen-roermond.nl)
2. Zaadbollen werpen | NK Tegelwippen Roermond (nk-tegelwippen-roermond.nl)
3. Tegelspotten | NK Tegelwippen Roermond (nk-tegelwippen-roermond.nl)
2. Organiserend team
Het is ieder geval fijn om op zijn minst één medeorganisator uit je straat of buurt te hebben. Mocht jij even niet kunnen, dan kan de actie doorgang vinden. Heb je al iemand op het oog? Persoonlijk aanspreken werkt het beste. Als er al een app groep is vanuit een wijk of buurt, kan deze ook gebruikt worden om een oproep te doen voor een medeorganisator.
Afhankelijk van de grote van de actie, is het het fijn om een werkgroep(je) of kernteam te hebben om de taken te verdelen. Een bestaande groengroep is niet noodzakelijk, belangrijker is het enthousiasme om samen wat op te pakken. Mocht er binnen een wijk- of buurtvereniging al een groencommissie zijn, dan kun je vanuit die groep werken als kernteam en onderling taken verdelen.
Helpende handjes werven
Het Oranje Fonds organiseert elk jaar de landelijke vrijwilligersactie: NLdoet. Organisaties kunnen een klus aanmelden en vrijwilligers kunnen zich via de site opgeven om te komen helpen. Dit kunnen zowel individuen zijn als bedrijven of bijvoorbeeld vriendengroepen. Een mooie kans om met nieuwe vrijwilligers in contact te komen! Bovendien is het mogelijk voor een klus een bescheiden financiële bijdrage aan te vragen.
Ook heeft Roermond jaarlijks een Vrijwilligersproeverij in de Minderbroederskerk waar je op een laagdrempelige manier nieuwe vrijwilligers kunt matchen met jouw vrijwilligersorganisatie met buurtvergroeningsacties.
3. Taken verdelen
Om de buurtactie uit te voeren, is het nodig de taken te verdelen en af te spreken wanneer ze uitgevoerd moeten zijn. Spreek ook af wie de aanmeldingen verwerkt, hoe je de deelnemers op de hoogte houdt (zie ook stap 4 communicatie) en wanneer en hoe vaak je als organisatie bijeenkomt om de praktische zaken te regelen (zie ook stap 5 praktische zaken).
4. Welke planten?
Denk ook alvast na over de planten. Wil je dat iedereen ze zelf koopt? Koop je ze liever samen als groep? Of kies je ervoor om een plantenruilbeurs te organiseren of te bezoeken in het voorjaar of najaar?
Tips:
– Lees deze pagina met tips als je kiest voor duurzame planten
– Weet je niet goed welke planten je wilt inzetten? Maak gebruik van kant-en-klaar plantpakketten zoals de Tuiny Producten van IVN Natuureducatie Alle Tuiny Producten Tuiny producten (ivn.nl).
– Lees hier meer over planten ruilbeurzen
5. Wat doe je met de tegels?
Denk ook alvast na over wat je met de tegels wilt doen. Je kunt ze in een container verzamelen en laten afvoeren of als het om weinig tegels gaat kun je ze zelf naar de milieustraat brengen met een aanhanger. Het meest circulaire alternatief is als je ze hergebruikt. Bijvoorbeeld door een opstaand randje te maken voor een border, vuurplaats, rotstuintje of tuinmuurtje. Ook kun je, als je meer tegels hebt, gezamenlijk met de straat of buurt een groter bouwwerk maken, zoals bijvoorbeeld een kruidenspiraal, bijenburcht of zelfs een eco kathedraal. Ook vrij gekomen zand kun je hiervoor gebruiken. Voor inspiratie over hergebruik van tegels kun je verder lezen op: Inspiratie | NK Tegelwippen Roermond (nk-tegelwippen-roermond.nl).
Tip: Tegeltaxi
Voor het ophalen van tegels zet gemeente Roermond een Tegelophaalservice in. Hier kun je ook gebruik van maken. Met een tegeltaxi worden tegels gratis voor jou opgehaald! Alle informatie, zoals de data, locatie waar je de tegels kunt neerleggen en hoe je je hiervoor kunt inschrijven, wordt bekend gemaakt via de website NK Tegelwippen Roermond en aangekondigd op onze social media kanalen. Houd deze in de gaten!
6. Wat doe je met zand en tuinaarde?
Onder tegels ligt zand. Daar groeien alleen planten op die weinig voedingsstoffen nodig hebben. Denk hierbij aan planten als Kornoelje, Lavendel, Ezelsoor, Duizendblad, Kogeldistel en de meeste keukenkruiden zoals tijm, salie, citroenmelisse en munt. Denk daarom na wat je met dit vrijgekomen zand wilt doen als je geen bouwwerk ervan gaat maken. Voer je het zand af? Of kan iemand anders het gebruiken? Of gebruik je het deels zelf?
Voor planten die iets meer voedingsstoffen nodig hebben, kun je wat tuinaarde mengen door het zand. Het is ook mogelijk wat bentoniet toe te voegen aan het zand, zodat het zand water beter kan vasthouden.
Denk ook na hoe je aan geschikte tuinaarde komt? Je kunt ervoor kiezen gezamenlijk tuinaarde in te kopen.
Voor een duurzame keuze in tuinaarde zijn de turf-vrije opties het beste zoals tuinaarde gemaakt van bladresten, wormencompost of je kunt eigen gemaakte compost gebruiken. Zoek op duurzame of milieuvriendelijke tuinaarde, dan vind je veel informatie!
Tip: Hoeveel tuinaarde heb je nodig?
Voor een geveltuin of border met kleine planten/struiken is een laag van 20-30 cm tuinaarde geschikt. Hoeveel liter of m3 aarde is dat? Dat bereken je met dit rekenvoorbeeld:
Rekenvoorbeeld hoeveelheid tuinaarde
- Bepaal hoeveel m2 (vierkante meter) je (gevel)tuin is. Dit doe je door de lengte en de breedte te vermenigvuldigen. Stel je legt een geveltuin aan die 45 cm breed (0,45 m) is (afstand vanaf de gevel). Dat is precies 1,5 stoeptegel. De lengte is 3 meter. De oppervlakte is dan 0,45 x 3 = 1,35 m2 (vierkante meter).
- Bepaal hoe diep je de laag met potgrond wil. Je kiest bijvoorbeeld een laag van 25 cm (0,25 m).
- Vermenigvuldig het aantal vierkante meters met de gewenste diepte. In dit geval 1,35 m2 x 0,25 m = 0,3375 m3.
Eén m3 is een kubieke meter aarde, oftewel 1000 Liter. 0,3375 m3 is dus afgerond 338 liter tuinaarde. Dat zijn heel wat zakken!
Tuinaarde zakt na een tijdje ook in. Daarom heb je ongeveer 5% extra nodig. In dit geval 0,3375×1,05 = 0,354375 = 354 liter.
Als je met meerdere mensen geveltuintjes aanlegt is het véél goedkoper om de tuinaarde per 1000 liter oftewel een kubieke meter (1 m3 ) in big-bags of per vrachtwagen te laten aanleveren.
7. Datum prikken
Prik een goed moment aan de hand van deze checklist.
Doet jouw buurt al mee aan Burendag in het laatste weekend van september? Dit is een geschikt moment om promotie te maken voor jouw actie die je in oktober kunt plannen of maak het vergroenen van de straat of wijk onderdeel van Burendag.
Bepaal ook of je één dag prikt, of meerdere dagen. Indien ervoor gekozen is om een bouwwerk te maken van de gewipte tegels, kun je ervoor kiezen dit op een andere dag te doen. Ook dit moment kun je alvast prikken. Indien je ervoor kiest tegels op te laten halen door de tegeltaxi, of als je planten wilt regelen via een plantenruilbeurs, stem dan de datum hierop af.
Tip! Geef buurtgenoten de gelegenheid om mee te doen door vooraf een moment te prikken om een rondje te lopen in de buurt. Tijdens de ronde kun je langs locaties lopen die je wilt meenemen in de buurtactie. Zo kun je samen met buurtgenoten je kernteam verder versterken, kan een ieder die wil kennismaken en inbreng leveren aan de voorkant om vervolgens ook mee te doen aan de buurtactie zelf. Na afloop heb je een samen gedragen eerste overzicht van de buurtactie en wie er wil komen helpen.